Каранік прапанаваў выкарыстоўваць "прынцып веласіпеда" для павышэння ролі вучоных

  13 лістапада, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Старшыня Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Уладзімір Каранік прапанаваў выкарыстоўваць "прынцып веласіпеда" для павышэння ролі вучоных у грамадстве. Аб гэтым ён расказаў журналістам па выніках даклада Прэзідэнту Беларусі Аляксандру Лукашэнку, перадае карэспандэнт БЕЛТА. На яго думку, для павышэння ролі вучоных у грамадстве, безумоўна, важна і фінансавая матывацыя, але яна павінна стаць больш эфектыўнай. "Мне вельмі імпануе пазіцыя Прэзідэнта. Ён заўсёды гаворыць, што мы вучоных павінны падтрымліваць, таму што развіццё краіны без навуковага суправаджэння ў наш час немагчыма. Але ў гэтай падтрымцы не павінна быць ураўнілаўкі", - падкрэсліў кіраўнік НАН. У прыватнасці, не павінна быць такога, каб вучоныя спачывалі на лаўрах, выканаўшы якую-небудзь навуковую работу, атрымаўшы званне або ступень. "Дзяржава табе ўжо даплачвае за наяўнасць ступені і звання. Калі жадаеш, каб узровень даплаты быў большы, прадаўжай даследчую работу, удзельнічай у навукова-даследчай рабоце, займайся вынаходствамі, стварай, атрымлівай новыя веды і рухайся наперад. Тады дзяржава падтрымае", - звярнуў увагу Уладзімір Каранік, параўнаўшы гэты падыход з "прынцыпам веласіпеда". "Пакуль ты рухаешся - трымаеш раўнавагу. Як толькі спыніўся - упаў. Таму тым, хто рухаецца, трэба дапамагчы ехаць больш хутка і больш бяспечна. Тых, хто спыніўся, трэба падтрымаць, паважаць папярэднія заслугі, але пры гэтым стымуляваць тых, хто захаваў здольнасць да руху", - растлумачыў ён. Уладзімір Каранік падкрэсліў, што адной з важных умоў прадаўжэння і павелічэння дзяржфінансавання навукі з'яўляецца ўзмацненне ўзаемасувязі з рэальным сектарам эканомікі. "Акадэмія навук, як любы орган дзяржкіравання, як любая структура ў дзяржаве, павінна мяняцца, адказваючы на ​​выклікі і патрабаванні часу. Тое, што дапускалася, скажам, яшчэ 10 гадоў таму, з нашым хуткім тэмпам жыцця, змяненнем геапалітычнай абстаноўкі цяпер становіцца ўжо зусім неактуальна, - заўважыў ён. - Асноўныя патрабаванні цяпер з боку кіраўніка дзяржавы, з боку рэальнага сектара эканомікі - практыкаарыентаванасць, эфектыўнасць, аператыўнасць і рэзультатыўнасць". "Нас ніхто не заклікае адмовіцца ад фундаментальных даследаванняў, атрымання новых ведаў і стаць канструктарскімі бюро нашых вялікіх прадпрыемстваў. Не. Але мы павінны добра разумець, якія праблемы хвалююць нашу прамысловасць. І быць гатовымі забяспечыць навукова-метадычнае суправаджэнне, вырашэнне гэтых праблем", - прадоўжыў кіраўнік НАН. Сярод абавязковых патрабаванняў, паводле яго слоў, - аператыўнасць. Бо раней (а ў некаторых выпадках і да гэтага часу) патрабавалася шмат часу на падрыхтоўку навукова-даследчай работы, афармленне ўсіх дакументаў, праходжанне экспертыз. У выніку ад моманту, калі ідэя ўзнікала, да моманту, калі пачыналася яе фінансаванне, праходзіла ад 1 да 3 гадоў. Праз такі час распрацоўка ўжо не патрэбна рэальнаму сектару. "Мы не павінны праядаць грошы. Павінна быць сістэма, якая не дапускае з'яўлення неактуальных тэм, - падкрэсліў Уладзімір Каранік. - Акадэмія навук і вучоныя павінны больш цесна ўзаемадзейнічаць з рэальным сектарам эканомікі, разумеючы, якія пытанні ёсць на месцах, расказваючы пра свае магчымасці (а яны ёсць у вельмі многіх напрамках дзейнасці)". Напрыклад, за 9 месяцаў бягучага года НАН атрымала $64 млн за кошт экспарту, у тым ліку за навукова-даследчую работу, інавацыйную прадукцыю. "Інакш кажучы, распрацоўкі НАН запатрабаваны і на знешнім контуры. Частка з іх малавядома нашаму рэальнаму сектару эканомікі, і мы павінны гэта выправіць", - сказаў на заканчэнне Уладзімір Каранік.-0-